Czym jest podpis elektroniczny?

Wszystkie ważne dokumenty formalne wymagają czytelnego podpisu składających je osób. Nie inaczej jest w przypadku organów państwowych, takich jak np. US lub ZUS. Jeśli planujesz więc załatwić swoje sprawy urzędowe przez Internet, to prawdopodobnie będzie Ci potrzebny profil zaufany ePUAP lub kwalifikowany podpis elektroniczny. Z artykułu dowiesz się co to takiego, jakie ma zalety oraz jak go otrzymać.

Podpis elektroniczny - statystyki na początek

W Polsce z elektronicznego podpisu korzysta już ponad 1,3 mln Polaków. Zdaniem specjalistów udział tego udogodnienia może wzrastać średnio o 10 proc. rocznie. Zgodnie z badaniami Kantar TNS zleconymi przez KIR oraz Związek Banków Polskich, Polacy chcieliby przez Internet móc zawierać umowy telekomunikacyjne i bankowe, umowy związane z usługami publicznymi, np. gaz, prąd lub wywóz śmieci, a także umowy na usługi ubezpieczeniowe i medyczne. Tak duże zapotrzebowanie wskazuje, że podpis elektroniczny w dobie intensywnego rozwoju cyfryzacji jest nam potrzebny.

Istnieją dwa rodzaje podpisu, którym możemy posłużyć się w sieci do załatwienia formalności. Są to:

• profil zaufany,
• podpis elektroniczny.

Aby wyjaśnić, na czym polegają te rozwiązania, warto dowiedzieć się, czym jest ePUAP, czyli elektroniczna Platforma Usług Administracji Publicznej. Po zalogowaniu się do systemu każdy obywatel może załatwić swoje sprawy urzędowe za pomocą Internetu bez wychodzenia z domu. Udogodnienie to jest szczególnie istotne podczas pandemii koronawirusa, kiedy każdy z nas ze względu na swoje bezpieczeństwo wolałby uniknąć wizyty w urzędzie.

Profil zaufany (eGo) to elektroniczny podpis, za pomocą którego potwierdzimy swoją tożsamość podczas internetowego załatwiania spraw urzędowych. Rozwiązanie to jest bezpłatne, a jego najważniejszą cechą jest przypisanie dla autoryzacji naszego numeru PESEL.

Nieco innym rozwiązaniem o szerszym zastosowaniu, za które jednak przyjdzie nam zapłacić, jest podpis elektroniczny, czyli „dane” wykorzystywane na tej samej zasadzie, co podpis złożony własnoręcznie. Jego bardziej zaawansowaną formą jest z kolei kwalifikowany podpis elektroniczny, który składa się za pomocą kwalifikowanego urządzenia posiadającego certyfikat podpisu elektronicznego.

Profil zaufany a podpis elektroniczny – jakie są różnice?

Posiadanie własnego podpisu elektronicznego daje wiele możliwości, a najważniejszą z nich jest możliwość załatwienia spraw urzędowych o każdej porze. Jednak profil zaufany i podpis elektroniczny różnią się nieco pod względem zastosowania.

Profil zaufany sprawdza się podczas zdalnego załatwiania spraw urzędowych, np. w US, ZUS, CEiDG lub KRS. Znacznie szersze możliwości daje natomiast kwalifikowany podpis elektroniczny, za pomocą którego załatwimy nie tylko sprawy w urzędzie, ale również legalnie podpiszemy dokumenty generowane na komputerze lub wysyłane poprzez e-mail.

Profil zaufany jest rozwiązaniem w pełni darmowym, które ważne jest przez 3 lata. Jego przedłużenie również jest bezpłatne. Z kolei za kwalifikowany podpis elektroniczny trzeba zapłacić ze względu na jego komercyjny charakter. Uzyskanie podpisu kwalifikowanego kosztuje średnio 349 zł netto za rok lub 498 zł netto za 2 lata. Cena uzależniona jest jednak od dostawcy. W zależności od dokonanego wyboru podpis ten może być ważny rok lub kilka lat, a jego przedłużenie jest odpłatne, jednak kosztuje mniej niż uzyskanie go od podstaw.

Dlaczego warto mieć podpis elektroniczny?

Posiadanie własnego podpisu internetowego jest wygodnym oraz praktycznym rozwiązaniem ze względu na postępującą komputeryzację działań administracyjnych. Pracownicy Ministerstwa Cyfryzacji wyliczają wiele zalet takiego rozwiązania, wśród których wyróżnić można:

• oszczędność czasu i pieniędzy, ponieważ nie musimy dojeżdżać na swój koszt do urzędu, stać w kolejkach oraz drukować dokumentów,
• możliwość załatwienia wszystkich formalności w dowolnych godzinach, a nie od 8 do 16, kiedy otwarta jest większość urzędów,
• możliwość spokojnego załatwienia spraw bez konieczności osobistego udawania się do urzędu,
• brak konieczności drukowania i wysyłania dokumentów pocztą,
• w czasie pandemii koronawirusa można uniknąć zarażenia się patogenem w urzędzie.

Jak założyć profil zaufany?

Zasady otrzymania profilu zaufanego oraz kwalifikowanego podpisu elektronicznego różnią się od siebie. W celu uzyskania profilu zaufanego należy założyć swoje konto na rządowej stronie profilu zaufanego, a także złożyć wniosek o potwierdzenie. Po jego złożeniu mamy 14 dni na udanie się do Punktu Potwierdzającego wraz z dokumentem tożsamości. Dokładne miejsce, gdzie można potwierdzić swój wniosek, znajdziesz pod adresem: https://pz.gov.pl/pz/confirmationPointAddressesList.

Jeśli jednak zależy Ci, aby swój wniosek potwierdzić bez wychodzenia z domu, możesz to zrobić za pomocą kwalifikowanego podpisu elektronicznego lub bankowości elektronicznej. Warto jednak pamiętać, że nie wszystkie banki udostępniają tę usługę. Nowo powstały profil zaufany zawiera Twoje imię i nazwisko, numer PESEL, adres e-mail, identyfikator oraz login.

Kwalifikowany podpis elektroniczny – jak otrzymać?

Kwalifikowany podpis elektroniczny to usługa, za którą w przeciwieństwie do profilu zaufanego będziemy musieli zapłacić. Formalności można dokonać u certyfikowanych dostawców, którzy zostali zatwierdzeni przez Ministerstwo Cyfryzacji. Adresy wspomnianych placówek znajdziesz na witrynie Narodowego Centrum Certyfikacji - https://www.nccert.pl/.

Kwota, jaką przyjdzie nam zapłacić za ten podpis elektroniczny, uzależniona jest od placówki wydającej, okresu ważności oraz rodzaju urządzenia do składania podpisu. Standardowo wykorzystuje się tokeny, czytniki kart USB lub PCMCIA.