W Polsce odkryto nowe prehistoryczne zwierzę sprzed 210 milionów lat

Koniec XIX oraz XX w. uważane były za okres największych odkryć archeologicznych na świecie. Czy jednak obecnie ziemia skrywa przed nami jeszcze jakieś tajemnice? Okazuje się, że tak. Na dodatek często znajdują się one dosłownie na wyciągnięcie ręki. Tak było w przypadku polskich paleontologów, którzy w niewielkiej wsi trafili na skamieliny kręgowców pochodzące sprzed milionów lat.

Odkrycia archeologiczne naukowców znad Wisły

Polscy archeolodzy od lat biorą aktywny udział w pracach badawczych na wszystkich kontynentach. Dziedzina ta rozwinęła się w naszym kraju w XIX w., a rodzimi badacze zapisali się na kartach historii jako świetni specjaliści w zakresie egiptologii. Pracowali również przy wykopaliskach w Sakkarze, Gwatemali, czy na cypryjskiej wyspie Pafos, gdzie polska ekspedycja trwa nieprzerwanie od ponad 50 lat. Nasi archeolodzy brali też czynny udział w ratowaniu zabytków w ramach kampanii nubijskiej UNESCO, a nazwiska takiej jak Myśliwiec czy Michałowski znane są na całym świecie.

Archeolodzy aktywnie działają również na własnym podwórku, zgłębiając pradzieje ziem polskich. Niezwykle ważnego odkrycia dokonali chociażby kilka miesięcy temu na terenie niewielkiej miejscowości Kocury, znajdującej się w województwie opolskim. Co tam znaleziono?

Wyjątkowe odkrycie archeologiczne w Kocurach

Prace badawcze prowadzone były tam przez ekipę naukowców z Instytutu Paleobiologii Państwowej Akademii Nauk, Instytutu Biologii Ewolucyjnej oraz Wydziału Geologii Uniwersytetu Warszawskiego. Skąd wybór tak niepozornego miejsca? Zdecydowanie nie był on przypadkowy. Okazuje się, że jest on wyjątkowo cenny paleontologicznie. To włośnie tam znaleziono pierwszą kość należącą do zwierzęcia prehistorycznego, a dokładniej dinozaura mięsożernego. Odkrycia dokonał na przełomie XIX i XX w. niemiecki badacz Georg Gürich. Było to wielkie wydarzenie – szczątki zostały dokładnie zbadane w Hamburgu przez niemieckich paleontologów i w 1932 r. sklasyfikowane jako prehistoryczne zwierzę Velocipes guerichi. Mimo że miejsce miało wielki potencjał archeologiczny, po znalezieniu pierwszej kości nie prowadzono w nim żadnych dodatkowych prac przez prawie 80 następnych lat. Głównym powodem zaniechania badań był wybuch II Wojny Światowej oraz późniejsze zawirowania historyczne. Spowodowało to, że na długie dekady Kocury popadły w zapomnienie, by teraz powrócić w pełnej okazałości.

Jak wyglądały prehistoryczne zwierzęta z polskiej wsi?

Pierwsze prace na terenie województwa opolskiego rozpoczęto w 2012 r. Świadomość, że pod ziemią mogą znajdować się cenne skamieliny sprzed milionów lat nie dawała spokoju naukowcom, postanowili więc dokładnie sprawdzić cały teren. Już wstępne prace pozwoliły na odkrycie skał, których wiek określono na 210 mln lat. Jak podkreślają badacze, okazały się one dość trudne do obróbki, wysiłek się jednak opłacił, a na miejscu zidentyfikowano zwierzęta prehistoryczne należące do kilku różnych gatunków. Łącznie na miejscu znaleziono kilkadziesiąt cennych skamieniałości pochodzących mniej więcej z tego samego okresu.

Najważniejszym odkryciem jest jednak bez wątpienia ostatnie wykopalisko. Jest to skamielina pochodząca od nieznanego do tej pory gatunku aetozaura, będącego praprzodkiem dzisiejszych krokodyli. Na podstawie odkrytych fragmentów szkieletu, naukowcy są w stanie odtworzyć jego wygląd. Twierdzą, że był on pokryty pancerzem, a jego czaszka zakończona była dość długim pyskiem. Ich ciało od pyska do ogona sięgało ok. 3 m. Badacze twierdzą, że te prehistoryczne zwierzęta były wszytskożerne, najchętniej jednak żywiły się roślinami i małymi bezkręgowcami.

W Kocurach znaleziono kość szczękową oraz część pancerza aetozaura, a żeby uczcić polską wieś, nazwano go Kocurypelt silvestris – po łacinie oznacza to dokładnie „leśny pancerz z Kocur”.

Pradzieje ziem polskich – jakie jeszcze prehistoryczne zwierzęta skrywa nasza ziemia?

Badacze nie osiadają na laurach – prace w Kocurach trwają, a kolejne wykopaliska przynoszą pozytywne rezultaty. Oprócz wspomnianego wcześniej aetozaura udało się znaleźć tam inne zwierzęta prehistoryczne, a raczej ślady po ich bytności miliony lat temu. Naukowcy wydobyli m.in. fragmenty skorupy żółwia z epoki Triasu, czyli sprzed ok. 200 mln lat oraz części zębów należące prawdopodobnie do prehistorycznej ryby dwudysznej.

Polskie odkrycie archeologiczne ma ogromne znaczenie nie tylko, gdy patrzymy na pradzieje ziem polskich– to wydarzenie paleontologiczne na skalę światową. Zostało opisane m.in. w obszernym artykule opublikowanym przez „Journal od Vertebrate Paleontology”. Być może stanowi ono przełom w polskiej archeologii, tym bardziej, że prace nie zostały jeszcze zakończone. Kto wie, jakie jeszcze zwierzęta prehistoryczne kryją się tam w postaci skamielin.