Jak chronić siebie i bliskich przed dezinformacją?

Dezinformacja to bardzo niebezpieczne zjawisko, z którym szczególnie mamy do czynienia w obecnych czasach. Może spowodować ono wiele szkód, a także prowokować nas do podejmowania niewłaściwych decyzji. Często słyszymy o niej, a nawet stykamy się z nią. Ale właściwie co to jest dezinformacja i jak chronić siebie oraz bliskich przed dezinformacją?

Co to jest dezinformacja?

Dezinformacja to celowe wprowadzenie do przestrzeni publicznej nieprawdziwych lub zmanipulowanych informacji, które mają na celu wywołać konkretne reakcje u odbiorców. Służą one do nieuczciwego osiągania różnego rodzaju celów. Dezinformacja polega również na rozpowszechnianiu błędnych informacji przez nieświadome osoby przekazujące je dalej. Może być ona wykorzystywana w różnych celach np. militarnych, politycznych, komercyjnych czy finansowych, ale najczęściej mamy z nią do czynienia w kontekście polityki i władzy oraz pieniędzy i konkurencji rynkowej.

Rodzaje dezinformacji

Fake news. Fake news to całkowicie lub częściowo nieprawdziwa informacja. Może ona wprowadzać w błąd odbiorców i pomagać uzyskiwać korzyści – wizerunkowe, polityczne czy finansowe. Fake newsy są podstawą dezinformacji i możemy mieć z nimi do czynienia zarówno w internecie, telewizji czy wśród znajomych, choć środowisko internetowe jest nimi przepełnione najbardziej. Więcej na ten temat przeczytasz w artykule: Czym są fake newsy?

Clickbait. Jest to częsta dezinformacja i jedna z częściej pojawiających się form. Polega ona na tworzeniu chwytliwych, przyciągających, a wręcz szokujących nagłówków oraz treści, które wyolbrzymiają, przeinaczają fakty lub podają nieprawdziwe informacje. Te wymyślone treści tworzy się jedynie w celu wzbudzenia ciekawości, by zaciągnąć użytkownika na daną stronę internetową. Właściciele takich serwisów odnoszą gigantyczne korzyści związane z ruchem, który generuje zyski reklamowe.

Jak chronić się przed dezinformacją?

Przede wszystkim, jeśli chcemy chronić się przed dezinformacją, powinniśmy używać wiarygodnych źródeł. Mogą być to kanały w TV i serwisy internetowe, a także gazety oraz inni ludzie. Wiarygodnymi źródłami będą przede wszystkim duże i renomowane marki, które znamy na co dzień. Mogą być to znane kanały telewizyjne, marki cyfrowe czy eksperci. Marki takie przykładają sporo uwagi do weryfikacji informacji, które publikują, gdyż zależy im na swojej renomie i nie mogę pozwolić sobie na podawanie nieprawdziwych informacji.

Jeśli nie znamy źródeł, z których pochodzą informacje, a chcemy się na nich oprzeć, powinniśmy dokładnie zweryfikować źródło, z którego pochodzi informacja. Z pewnością powinniśmy sprawdzić, czy jest to legalna gazeta, firma lub marka. Powinniśmy poszukać również informacji w internecie o miejscu, w którym przeczytaliśmy konkretną informację. Musimy też samodzielnie przekonać się, czy inne informacje w danym miejscu są prawdopodobne i zgodne z prawdą np. te archiwalne.

Kolejnym sposobem na sprawienie, aby dezinformacja nas nie dotknęła, jest weryfikacja czy dana informacja została podana przez kilka niezależnych źródeł. Jeśli tak jest, oznacza to, że jest prawdziwa, gdyż niezależne osoby lub marki sprawdziły ją i podają dalej. Warto też zastanowić się czy dana informacja jest konkretnym faktem czy jedynie opinią autora. Obecnie wiele osób stara się być “ekspertami” w danej dziedzinie, w konsekwencji prezentując swoje opinie jako fakty.

Jak chronić bliskich?

Bardzo często mamy wielu bliskich, o których się troszczymy i których również chcemy uchronić przed dezinformacją. Jak zatem możemy pomagać im rozróżniać nieprawdziwe Informacje?

Jeśli chcemy chronić naszych bliskich przed dezinformacją, powinniśmy rozpocząć od dokładnej rozmowy na ten temat. Nasi bliscy, mogą nie znać definicji tego pojęcia, nie wiedzieć co to jest dezinformacja i jak działa dezinformacja, a także, dlaczego jest prowadzona. Przekazując nawet podstawową wiedzę, pomożemy im bronić się przed nieprawdziwymi danymi.

Powinniśmy też przekazywać naszym bliskim wszystkie sposoby na bronienie się przed dezinformacją, jakie znamy aby dezinformacja nie wprowadzała w błąd. Możemy również pomagać innym weryfikować informacje, które posiadają. Jest to ważne szczególnie u osób starszych. Jeśli zatem będą miały się do kogo zwrócić z zapytaniem, czy dana informacja jest prawdziwa, nie będą musiały samemu podejmować często trudnych decyzji o tym czy dana treść jest wiarygodna. Nasza pomoc może często uchronić takie osoby przed niepotrzebnymi wydatkami czy dużym stresem bez tłumaczenia co to jest dezinformacja.

Oprócz edukacji i weryfikacji powinniśmy również wskazać naszym bliskim kilka wiarygodnych źródeł informacji, z których korzystamy samodzielnie. Dzięki temu będą mogły one korzystać jedynie z prawdziwych informacji, skupiając się jedynie na jakościowych stacjach telewizyjnych, serwisach internetowych czy profilach w social mediach. Aby chronić siebie i bliskich przed dezinformacją, powinniśmy również zgłaszać wszystkie próby wprowadzenia w błąd odbiorców. Możemy robić to zarówno w obrębie danego portalu społecznościowego, w danej społeczności czy nawet zgłaszać nieprawdziwe informacje organom ścigania, jeśli te dotyczą bardzo poważnych kwestii życia i mogą prowadzić do niezwykle negatywnych skutków np. zdrowotnych czy finansowych.