Dlaczego ludzie bardziej boją się wypadków samolotowych, a nie samochodowych?

Strach przed lataniem samolotem towarzyszy wielu osobom, które wybierają się na wakacje lub podróżują w celach biznesowych. Tymczasem zdaniem ekspertów wypadki samochodowe zdarzają się zdecydowanie częściej niż katastrofy lotnicze i to właśnie ich powinniśmy obawiać się bardziej. Mimo dostępnych statystyk wielu pasażerów wciąż woli znacznie dłuższą podróż autem niż szybki lot samolotem.

Wypadki samochodowe - statystyki

Drogi europejskie uważane są za jedne z bezpieczniejszych na świecie. Zgodnie ze statystykami ACEA (Automobile Industry Pocket Guide 2021-2022) najmniej osób ginie w wypadkach samochodowych w Europie, a najwięcej w Afryce. Mimo to Polska znajduje się niemalże na końcu listy krajów europejskich, jeśli chodzi o ilość niebezpiecznych zdarzeń drogowych. Jak czytamy w raporcie Komendy Głównej Policji „Wypadki drogowe w Polsce w 2020 roku”, w kraju zgłoszono ponad 23,5 tys. wypadków drogowych. Miały one miejsce na drogach publicznych, w strefach ruchu oraz strefach zamieszkania. W wyniku tych zdarzeń:

• 2 491 osób poniosło śmierć,
• 26 463 osoby zostały ranne (w tym 8 805 ciężko ranne).

Dodatkowo w samym 2020 roku ilość odnotowanych kolizji drogowych przekroczyła niechlubną liczbę 382 tys.

Wypadki lotnicze – statystyki

Aviation Safety Network (ASN) to organizacja zajmująca się bezpieczeństwem lotnictwa. Według statystyk wypadków lotniczych opracowanych przez tę jednostkę, w 2020 roku doszło do ośmiu śmiertelnych wypadków, w których zginęło 314 osób. Dane te są bardziej optymistyczne od lat poprzednich (w 2018 r. było 20 katastrof lotniczych). Dodatkowo w statystykach tych uwzględniono dwa zdarzenia, podczas których samoloty zostały nieumyślnie zestrzelone. W związku z tymi sytuacjami zginęły 182 osoby.

Nawet jeśli pod uwagę weźmiemy zmniejszone natężenie ruchu lotniczego związane z pandemią koronawirusa, to ilość ofiar wypadków lotniczych na całym świecie wciąż jest zdecydowanie niższa niż ilość osób, które zginęły w wypadku samochodowym w samej Polsce w 2020 roku.

Skąd bierze się strach przed lataniem samolotem?

Istnieje wiele powodów, dla których katastrofa lotnicza wydaje się bardziej przerażająca niż wypadek samochodowy. Zacząć należy od faktu, że dla ludzi latanie nie jest fizjologiczną czynnością, co powoduje obawy. Na lądzie nasze narządy równowagi, czucie wewnętrzne oraz wzrok pozwalają świetnie odnajdywać się w przestrzeni. W powietrzu tracimy tę orientację – nie wiemy, gdzie dokładnie jesteśmy. To powoduje obawy wśród wielu pasażerów.

Strach przed lataniem samolotem wśród wielu osób często budzi także brak poczucia kontroli. Mimo że według danych Amerykańskiej Krajowej Rady Bezpieczeństwa Transportu (NTSB), ryzyko śmierci podczas jazdy samochodem wynosi 1:112, a podczas podróży samolotem 1:8357, to i tak bardziej boimy się wypadków lotniczych. W samochodzie mamy możliwość reagować poprzez naciśnięcie hamulca lub gwałtowny manewr kierownicą. W samolocie natomiast jesteśmy uzależnieni od decyzji pilota.

Ostatecznym argumentem, który sprawia, że wypadek samochodowy jest nam mniej straszny niż lotniczy, jest ilość ofiar. W katastrofie lotniczej śmierć zazwyczaj ponoszą wszyscy pasażerowie. W przypadku wypadków samochodowych bilans ten prezentuje się inaczej.

Czy turbulencje powodują niebezpieczeństwo?

Turbulencje to zjawisko, które może powodować obawy nawet wśród doświadczonych w lataniu pasażerów. Warto pamiętać, że w praktyce nie są one groźne. Najsilniejsze turbulencje, z jakimi mamy do czynienia podczas lotu sięgają zazwyczaj około 1,6 G (jednostka określająca wartość przeciążenia w samolocie). Tymczasem współczesne samoloty są w stanie przetrwać bez szwanku przeciążenia o wartości nawet 5 G. Nie ma więc realnych podstaw do obaw w czasie lotu.

Jak pokonać strach przed lataniem samolotem?

Z lękiem przed lataniem można poradzić sobie przede wszystkim na dwa sposoby:

• Zracjonalizowanie strachu poprzez zapoznanie się z przytoczonymi danymi na temat wypadków samochodowych i lotniczych.
• Zbudowanie spokojnego nastawienia na czas lotu.

Naturalnie trening czyni mistrza, dlatego im częściej latamy, tym bardziej normalna staje się dla nas ta czynność. Podczas lotu warto skupić się na spokojnym oddechu oraz rozpraszaniu myśli. Aby nie przypominać sobie gorączkowo o katastrofach lotniczych, warto skupić się na czytaniu książki, oglądaniu serialu lub słuchaniu angażującego podcastu.

Jednocześnie warto pamiętać, że sięganie po alkohol na pokładzie nie jest najlepszym pomysłem. Mimo że napoje alkoholowe pomagają się rozluźnić, to w konsekwencji sprzyjają odwodnieniu i poczuciu zmęczenia. Osobom odczuwającym strach przed lataniem samolotem nie zaleca się też picia kawy, która pobudza i przyspiesza pracę serca. Działanie to może potęgować lęk.

Podsumowanie

Jeden z profesorów pracujących na Massachusetts Institute of Technology - Arnold Barnett podał niedawno ciekawe dane. Naukowiec obliczył, że człowiek musiałby latać samolotem codziennie przez 4 miliony lat, by zginąć w katastrofie lotniczej. Wyliczenia te pokazują, jak niewielkie jest prawdopodobieństwo wypadku lotniczego. Warto o tym pamiętać, kiedy następnym razem zdecydujesz się na długotrwałą podróż autem, zamiast szybkiego lotu samolotem.